Instytut Rybactwa Śródlądowego im. Stanisława Sakowicza


Instytut Rybactwa Śródlądowego, znany jako Państwowy Instytut Badawczy, w swojej głównej siedzibie zlokalizowany jest w Olsztynie i odgrywa kluczową rolę w badaniach nad rybactwem. Został on ustanowiony w dniu 1 stycznia 1951 roku, a swoją nazwę, upamiętniającą założyciela – profesora Stanisława Sakowicza, przyjął w roku 1987.

W 2022 roku Instytut zyskał status państwowego instytutu badawczego, co podkreśla jego znaczenie i profesjonalizm w dziedzinie naukowego badania środowiska wodnego. Przez lata kierowali nim różni specjaliści, a ich kadencje miały ogromny wpływ na rozwój placówki.

Instytutem kierowali kolejno:

  • S. Korwin-Sakowicz (1951–1967),
  • B. Dąbrowski (1967–1977),
  • J. A. Szczerbowski (1977–2000),
  • B. Zdanowski (2000–2015),
  • G. Dietrich (2015),
  • A. Wołos (2015–2019),
  • A. Wiśniewska (2015–2022),
  • a obecnie ponownie G. Dietrich (od 2022).

Każdy z tych liderów wniósł swój wkład w rozwój instytutu, przyczyniając się do poszerzania wiedzy oraz badań nad rybactwem śródlądowym w Polsce.

Działalność

Instytut Rybactwa Śródlądowego im. Stanisława Sakowicza funkcjonuje jako instytucja badawcza, która działa w ramach struktur państwowych i jest bezpośrednio nadzorowana przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Jego głównym celem jest prowadzenie zaawansowanych badań oraz promowanie wyników tych badań w obszarze rybactwa śródlądowego.

Realizacja statutowych zadań Instytutu obejmuje wiele kluczowych działań, w tym:

  • prowadzanie badań teoretycznych oraz zastosowanych prac naukowych,
  • kształcenie i doskonalenie umiejętności wśród kadr naukowych i zawodowych,
  • przeprowadzanie prac studialnych oraz przygotowywanie ekspertyz i opinii,
  • upowszechnianie wyników badań poprzez działania informacyjne, wydawnicze oraz konsultacyjne i szkoleniowe,
  • współpracę z krajowymi i zagranicznymi organizacjami naukowymi,
  • kooperację z jednostkami administracyjnymi i sektorami gospodarczymi.

Instytut realizuje także szereg usług, które obejmują:

  • opiniowanie operatów rybackich, wniosków kredytowych oraz zezwoleń dotyczących gospodarki wodnej,
  • opracowywanie ekspertyz i opinii związanych z gospodarką rybacką w wodach śródlądowych oraz oceną szkód rybackich,
  • doradztwo projektowe dla rybackich obiektów hodowlanych,
  • produkcję oraz dystrybucję materiału selekcyjnego i obsadowego określonych gatunków ryb,
  • przeprowadzanie diagnostyki i leczenia chorób ryb,
  • prowadzenie działalności informacyjnej i wydawniczej, w tym publikacji naukowych i popularnonaukowych, broszur, książek oraz folderów.

Organizacja

Instytut Rybactwa Śródlądowego im. Stanisława Sakowicza składa się z 15 komórek organizacyjnych, takich jak zakłady, pracownie oraz działy, które prowadzą działalność naukowo-badawczą oraz świadczą usługi dotyczące różnorodnych aspektów rybactwa. W zakres tych prac wchodzą między innymi:

  • przyrodnicze podstawy optymalizacji metod chowu i hodowli ryb oraz raków,
  • ochrona zdrowia ryb,
  • technika rybacka,
  • ekonomika rybactwa,
  • doświadczalnictwo rybackie,
  • upowszechnianie postępu rybackiego.

Jednostki badawcze Instytutu są rozmieszczone w kilku lokalizacjach, w tym w Olsztynie, Żabieńcu koło Warszawy, Giżycku, Gdańsku oraz Rutkach k. Gdańska. Zakłady doświadczalne umiejscowione są w Żabieńcu i Zatorze, które znajduje się niedaleko Krakowa.

Rada Naukowa Instytutu ma uprawnienia do nadawania stopni naukowych doktora oraz doktora habilitowanego.

Publikacje

Wyniki badań oraz działania związane z popularyzacją wiedzy do roku 1990 były publikowane w formie opracowań zarówno naukowych, jak i popularnonaukowych. Ujawniały się one głównie w takich wydaniach jak „Roczniki Nauk Rolniczych” seria H „Rybactwo” (Wydawnictwo PAN-PWN) oraz „Gospodarka Rybna” (Wyd. PWRiL). Z biegiem lat, publikacje te zaczęły pojawiać się także w naukowym periodyku „Archiwum Rybactwa Polskiego” oraz popularnonaukowym dwumiesięczniku „Komunikaty Rybackie”, które są wydawane przez Instytut Rybactwa Śródlądowego. Warto podkreślić, że Instytut zajmuje się również wydawaniem broszur rybackich oraz poradników i podręczników poświęconych tematyce rybactwa.

W okresie między 1951 a 1996 rokiem, pracownicy Instytutu zrealizowali imponującą liczbę około 3 tysięcy publikacji, które obejmowały różnego rodzaju rozprawy naukowe, artykuły popularnonaukowe i doniesienia. Do podobnej liczby zbliżały się opracowania, które nie ukazały się w druku; były to ekspertyzy, opinie oraz operaty, zastosowywane głównie w praktyce rybackiej.

Biblioteka Główna Instytutu dysponuje zróżnicowanym zbiorem, sięgającym ponad 14 tysięcy książek oraz 750 tytułów czasopism, zarówno polskich, jak i zagranicznych.

Dotychczasowa działalność instytucji przyniosła wiele znaczących osiągnięć, do których zalicza się:

  • stworzenie nowatorskich technologii produkcji materiału zarybieniowego dla różnych gatunków ryb,
  • opracowanie metod wspierających chów ryb jesiotrowatych w skali gospodarczej,
  • wprowadzenie do praktyki hodowlanej szczepów pstrągów posiadających różne terminy tarła, co znacząco zwiększyło produkcję ryb,
  • prowadzenie długotrwałych prac urządzeniowych, które objęły ponad 3 tysiące jezior; działania te, oprócz doraźnych korzyści, umożliwiły stworzenie obszernego archiwum informacji, użytecznego dla jednostek naukowych, gospodarczych oraz administracyjnych,
  • interdyscyplinarne badania nad podgrzewanymi jeziorami konińskimi, trwające przez wiele dziesięcioleci, stworzyły unikalny, międzynarodowy poligon do badań naukowych.

Zakłady doświadczalne

W ramach instytutu znajdują się różnorodne ośrodki, które pełnią kluczową rolę w badaniach i rozwoju technik związanych z rybactwem. W szczególności wyróżniają się następujące placówki:

  • doświadczalny ośrodek zarybieniowy „DGAŁ”,
  • rybacki zakład doświadczalny w Zatorze,
  • rybacki zakład doświadczalny w Żabieńcu.

Przypisy

  1. Nowy Dyrektor Instytutu Rybactwa Śródlądowego im. Stanisława Sakowicza - Państwowego Instytutu Badawczego w Olsztynie [online], gov.pl [dostęp 25.04.2024 r.]
  2. a b c Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 09.09.2022 r. w sprawie nadania Instytutowi Rybactwa Śródlądowego im. Stanisława Sakowicza w Olsztynie statusu państwowego instytutu badawczego (Dz.U. z 2022 r. poz. 1993).

Oceń: Instytut Rybactwa Śródlądowego im. Stanisława Sakowicza

Średnia ocena:4.98 Liczba ocen:15