Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie

---

Historia

Olsztyńska instytucja kulturowa ma swoją bogatą historię, która sięga lipca 1921 roku. Pierwsze muzeum w Olsztynie rozpoczęło swoją działalność jako placówka regionalna, koncentrująca się na tematyce plebiscytowo-etnograficznej. Znaczącą rolę w jego tworzeniu odegrali znani nauczyciele i badacze, którzy przewodzili tej inicjatywie.

Kierownictwo muzeum spoczywało w rękach dwóch prominentnych postaci – Leonarda Fromma, archeologa oraz Hugo Hermanna Grossa, nauczyciela przyrody w renomowanej szkole Luisenschule. Ich zaangażowanie przyczyniło się do rozwoju tej instytucji, która z czasem zaczęła nabierać mocy.

Za oficjalną datę powstania Muzeum Warmii i Mazur przyjmuje się 29 marca 1945 roku, kiedy to do Olsztyna przybył Hieronim Skurpski, który w znacznym stopniu wpłynął na dalszy rozwój tego miejsca. Na początku nowa instytucja funkcjonowała pod nazwą „Muzeum Mazurskie”, a dopiero od 1975 roku przyjęła obecną nazwę, która lepiej odzwierciedlała jej regionalny charakter oraz bogactwo kulturowe Warmii i Mazur.

Dyrektorzy

W Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie przez lata kierowali różni dyrektorzy, którzy przyczynili się do rozwoju tej instytucji kultury. Poniżej przedstawiamy listę osób, które pełniły tę funkcję:

• Hieronim Skurpski (1945-1964),
• Józef Fajkowski (1964-1965),
• Bogusław Kopydłowski (1965-1970),
• Władysław Ogrodziński (1970-1983),
• Jerzy Sikorski (1983-1987),
• Janusz Cygański (1987-2013),
• Elżbieta Jelińska (2013-2017),
• Piotr Żuchowski (od 2017).

Zakres zbiorów

Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie prezentuje bogaty zbiór zabytków, które odnoszą się do różnorodnych dziedzin, takich jak archeologia, historia oraz sztuka. Główne zbiory reprezentują region Warmii i Mazur oraz kulturę ludową, rzemiosło artystyczne i piśmiennictwo. Co istotne, znaczna część eksponatów pochodzi z dawnych muzeów z obszaru Prus Wschodnich, w tym również z Heimatmusem znajdującego się w Olsztynie.

Wśród eksponatów muzeum wyróżniają się kolekcje rzeźb w stylu gotyckim, obrazy związane z religią na Warmii, portrety z Holandii, a także wyroby konwisarskie i ludwisarskie czy nowoczesna grafika. Urok tych zbiorów potęgują zabytkowe wnętrza, które kiedyś były siedzibą administratora dóbr kapituły warmińskiej. Ciekawostką jest, że w latach 1516–1521 stanowisko to pełnił Mikołaj Kopernik.

Na ścianach krużganka muzeum znajduje się tam doświadczalna tablica wykonana przez niezwykle znanego astronoma w 1517 roku. Warto również zaznaczyć, że w zasobach biblioteki mieści się wyjątkowy inkunabuł medyczny, który stanowi jedyny tego typu dokument w Polsce, pochodzący z biblioteki Mikołaja Kopernika.

W zbiorach starodruków można znaleźć takie pozycje jak:

• XIII-wieczny atlas świata autorstwa Johanna Baptisty Homanna,
• Praca Christoph Hartknoch: Alt- und Neues Preussen… wydana we Frankfurcie nad Menem oraz Lipsku przez Martina Hallervorden, drukowana przez Johann Andreae w 1684 roku. Brak stron w tej publikacji.

Majątek muzeum

Majątek Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie obejmuje szereg cennych obiektów, które są istotną częścią regionalnego dziedzictwa kulturowego. W skład tej kolekcji wchodzą:

• Zamek Kapituły Warmińskiej w Olsztynie,
• Zamek Biskupów Warmińskich w Lidzbarku Warmińskim (bez przedzamcza),
• Pola Grunwaldzkie w Stębarku (od 1 marca 2011 roku samodzielna instytucja – Muzeum Bitwy pod Grunwaldem),
• Pałac Dohnów w Morągu,
• Część ratusza w Szczytnie,
• Budynek dawnego kościoła ewangelickiego w Barczewie,
• Willa i wozownia wraz z częścią parku przy ul. Metalowej w Olsztynie,
• Dom „Gazety Olsztyńskiej” w Olsztynie,
• Budynek Centralnego Magazynu Muzealiów w Olsztynie,
• Część zamku w Reszlu (Galeria „Zamek”),
• Część ratusza w Mrągowie (Muzeum w Mrągowie).

Te różnorodne obiekty nie tylko wzbogacają ofertę muzeum, ale również przyciągają licznych turystów i miłośników historii.

Oddziały

Muzeum Warmii i Mazur dysponuje siedmioma różnorodnymi oddziałami, dzięki czemu każdy miłośnik kultury i historii znajdzie coś dla siebie. Oto szczegółowa lista:

• Dom „Gazety Olsztyńskiej” w Olsztynie,
• Muzeum Przyrody w Olsztynie,
• Muzeum Warmińskie w Lidzbarku Warmińskim,
• Galeria „Zamek” na Zamku w Reszlu,
• Muzeum im. Herdera w Morągu,
• Muzeum Mazurskie w Szczytnie,
• Muzeum w Mrągowie.

Każdy z tych oddziałów oferuje unikalne doświadczenia i eksponaty, które przyciągają zarówno turystów, jak i lokalnych mieszkańców.

---

Oceń: Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie

---