Włodzimierz Mucha


Włodzimierz Mucha, urodzony 27 stycznia 1956 roku w Olsztynie, odszedł 13 października 2019 roku, pozostawiając znaczący ślad w polskiej architekturze. Ten wybitny architekt, nagrodzony Honorową Nagrodą SARP w 2015 roku, był uznawany za jednego z najbardziej wpływowych twórców architektonicznych swojego pokolenia.

Przez długie lata swojej kariery zawodowej, Mucha nabywał cenne doświadczenie w prestiżowej pracowni ESPEA – Spółdzielni Pracy Twórczej Architektów i Artystów Plastyków. Firmę tę prowadzili Jerzy Szczepanik-Dzikowski oraz Olgierd Jagiełło, którzy byli dla niego inspiracją i mentorem w początkowych latach twórczości. W 1991 roku wspólnie z Andrzejem Bulandą założył biuro Bulanda Mucha Architekci, które szybko zyskało renomę na polskiej scenie architektonicznej.

Do najbardziej rozpoznawalnych projektów Muchy należy siedziba BRE Banku w Bydgoszczy, zrealizowana w latach 1997-1999. Dzięki nowatorskiemu podejściu i modernistycznej formie budynek ten stał się ikoną współczesnej architektury w Polsce, co potwierdzają liczne nagrody, w tym Nagroda Roku SARP w 2000 roku. Innym kluczowym dziełem stała się modernizacja Starej Papierni w Konstancinie-Jeziornie, które również zdobyło prestiżową Nagrodę Roku SARP oraz wyróżnienie europejskiej federacji Europa Nostra.

W dorobku duetu Bulanda-Mucha znajdują się również takie znaczące projekty jak Villa Daglezja z 2008 roku, Chmielna 25 z 2013 roku oraz rozbudowa Biblioteki Publicznej M. St. Warszawy, której prace zakończono w 2015 roku. Obaj architekci mieli również zaszczyt być dwukrotnie nominowani do Europejskiej Nagrody Miesa van der Rohe, co poświadcza ich wyjątkowe osiągnięcia w dziedzinie architektury.

Włodzimierz Mucha był uważany za jednego z czołowych przedstawicieli pokolenia architektów, którzy urodzili się w latach 50. i 60. XX wieku i mieli kluczowy wpływ na kierunek rozwoju polskiej architektury. Jego biuro BiM uznawano za jeden z najbardziej dynamicznych i awangardowych zespołów projektowych w kraju, które z wielkim powodzeniem wprowadzało nowoczesne rozwiązania architektoniczne w Polsce.

Życiorys

Młodość

Włodzimierz Mucha już w najmłodszych latach przejawiał pasję do dwóch fascynujących dziedzin: architektury oraz lotnictwa. W związku z aspiracjami do zostania pilotem, przeszedł badania w Szkole Orląt w Dęblinie, które jednak ujawniły, że nie spełnia wymogów do wykonywania tego zawodu. Z tego powodu, zdecydował się na podjęcie studiów architektonicznych. Na początku swojej drogi akademickiej, uczęszczał na Wydział Budownictwa Lądowego Akademii Rolniczo-Technicznej w Olsztynie w 1976 roku, a następnie kontynuował naukę na Wydziale Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej w 1977 roku. Prawdziwą pasję do architektury rozwinął w latach 1978–1983 podczas studiów w Warszawskiej Szkole Architektury, gdzie jego dyplomowy projekt powstał pod nadzorem ówczesnej docent, Małgorzaty Handzelewicz-Wacławek.

W okresie od 1984 do 1989 roku, Mucha rozwijał swoje umiejętności w pracowni ESPEA, która była pod kierownictwem Jerzego Szczepanika-Dzikowskiego oraz Olgierda Jagiełły, a następnie w biurze JEMS Architekci w latach 1988–1989. Po zakończeniu pracy w biurach architektonicznych, zainicjował działalność indywidualną, a w czerwcu 1989 roku kupił zaniedbany Pałac Zdunowo, który podjął się z powodzeniem zrestaurować. Jak podkreślał Mucha, był to niezwykle cenny okres, który wzbogacił jego doświadczenia życiowe.

Kariera z BiM Architekci

Osobny artykuł: Bulanda Mucha Architekci. Przyjaciel ze studiów, Andrzej Bulanda, przypadkowo spotkany w Warszawie, stał się pretekstem do zorganizowania spotkania w siedzibie Stowarzyszenia Architektów Polskich. Ta rozmowa zapoczątkowała owocną współpracę, która wkrótce przyniosła owoce. W październiku 1991 roku założyli wspólnie biuro Bulanda Mucha Architekci, które swoje początki miało w skromnych warunkach garażowych na Żoliborzu.

W tym samym roku nowa pracownia podjęła wyzwanie i uczestniczyła w międzynarodowym konkursie na projekt zagospodarowania centrum Warszawy, współpracując z francuską BDP Group 6. W 1994 roku, architekci odnotowali swoje pierwsze z sukcesem zrealizowane projekty, tworząc siedzibę Corporate Profiles na warszawskim Żoliborzu. Z biegiem lat, BiM rozrastał się, zmieniając miejsce siedziby, ale i osiągając sukcesy w licznych architektonicznych konkursach.

Ikona architektury Polski w Bydgoszczy

W wyniku współpracy przy projekcie bydgoskich barów znanej kalifornijskiej sieci restauracji, Mucha oraz Bulanda zostali skontaktowani z konserwatorem zabytków, Ewą Raczyńską, która namówiła ich do wzięcia udziału w zamkniętym konkursie inwestorskim na siedzibę BRE Banku w Bydgoszczy, ogłoszonym w 1996 roku. Ich nowatorski projekt zdobył I nagrodę, a jego realizacja miała miejsce w latach 1997–1999. Budynek, wzniesiony w centralnej części miasta, wkomponował się w kontekst historyczny dzięki swoim unikalnym półokrągłym zwieńczeniom, nawiązującym do formy bydgoskich spichlerzy.

Realizacja tej fantastycznej inwestycji wprowadziła BiM do grona czołowych pracowni architektonicznych w Polsce, a projekt zdobył uznanie w licznych plebiscytach, ukazując walory estetyczne i funkcjonalne, co przyczyniło się do licznych nagród m.in. w prestiżowym plebiscycie „Architektura-Murator” oraz innych najważniejszych nagrodach w dziedzinie architektury i budownictwa.

Konstancin-Jeziorna

W roku 2001, w ramach współpracy z prywatnym inwestorem, Mucha i Bulanda zrealizowali projekt modernizacji Starej Papierni w Konstancinie-Jeziornie. Budynek z XIX wieku, mimo że znajdował się w fatalnym stanie, przeszedł gruntowny remont, który pozwolił zachować znacz część oryginalnej struktury, łącząc cegłę, szkło i metal, tworząc nowoczesną przestrzeń, która jednak zachowała swój historyczny charakter. Przebudowa zakończona w 2002 roku przyciągnęła uwagę i zdobyła szereg nagród architektonicznych, w tym Nagrodę Roku SARP.

Rok później, w 2004 roku, BiM z sukcesem wygrało konkurs na modernizację i rozbudowę budynku Zespołu Szkół nr 2 w Konstancinie-Jeziornie, gdzie zastosowano nowatorskie rozwiązania techniczne oraz ekologiczne. Nowa część dydaktyczna z multifunkcyjną salą sportową przyczyniła się do lepszej organizacji przestrzeni, a także sprzyjała lokalnej społeczności kulturowej, organizując różnorodne wydarzenia.

Realizacje i nagrody w Warszawie

Oprócz realizacji w Bydgoszczy i Konstancinie, biuro Muchy i Bulandy również zdobyło uznanie w Warszawie. W 2005 roku architekci zdobyli I nagrodę w prestiżowym konkursie na projekt modernizacji Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy, koncentrując się na poprawie funkcjonalności oraz integracji z istniejącą strukturą budowli. Ich projekt zakładał utworzenie czytelni oraz nowoczesnych przestrzeni konferencyjnych, co przyczyniło się do zwiększenia dostępności oraz funkcjonalności budynku.

W 2006 roku, ich projekt modernizacji budynku Prudentialu wzbudził zainteresowanie. Architekci zaproponowali odtworzenie oryginalnych elementów budowli, tworząc nowoczesne przestrzenie, ale pamiętając o historycznym kontekście. Niestety, realizacja zyskała kontrowersje związane z opóźnieniami oraz problemami z regulacjami budowlanymi, co prowadziło do zerwania współpracy z inwestorem.

BiM kontynuowało sukces również w projektach, takich jak budynek apartamentowy przy ul. Walecznych w Warszawie, który należy do grona najbardziej rozpoznawalnych osiągnięć ostatnich lat. Na uwagę zasługuje również projekt modernizacji apartamentowca przy ul. Pięknej 13/15, który spotkał się z zainteresowaniem mediów oraz architektów.

W 2010 roku, ważnym krokiem w karierze Muchy oraz Bulandy było zdobycie nagrody za projekt budynku biurowo-handlowego „Chmielna 25”, ukończonego w 2013 roku, z nowoczesną falującą elewacją, która stała się tematem wielu dyskusji.

16 lipca 2015 roku, ich osiągnięcia zostały docenione, gdy otrzymali cieszącą się dużym prestiżem Honorową Nagrodę SARP, za znaczący wkład w polską architekturę.

Działalność samorządowa

Mucha jest aktywnym członkiem Stowarzyszenia Architektów Polskich, z którym związany jest zwłaszcza w warszawskim oddziale. Pełnił funkcję sędziego konkursowego SARP przez wiele lat, uczestnicząc w wielu kadencjach, a także przewodniczył rozlicznym sądom konkursowym w zakresie architektury oraz urbanistyki. W 2014 roku miał zaszczyt przewodniczyć w konkursie na projekt Pawilonu Polskiego na Expo 2015 w Mediolanie, co świadczy o jego zaangażowaniu i wpływie na rozwój architektury w Polsce. Dodatkowo, w latach 2013–2015 był wiceprezesem SARP ds. twórczości, a także członkiem Izby Architektów RP.

Styl i metody projektowania

Od 1991 roku Włodzimierz Mucha współtworzy pracownię, która łączy swoje ideowe oraz estetyczne powiązania z modernizmem z pierwszej połowy XX wieku. Jej wewnętrzne credo brzmi: „[…] Czerpiąc z tradycji, odkrywamy przeszłość dla przyszłości. Wypowiadamy się współczesnym językiem, starając się zachować zasadę harmonijnego kontrastu“. Twórczość biura, określana jako neomodernizm BiM, charakteryzuje się oszczędnością, redukcjonizmem oraz minimalizmem, będąc jednocześnie fundowaną na zasadach geometrii.

Architektura biura jest nazywana ewolucyjną i kompromisową, a jej styl jest nowym historyzmem osadzonym w estetyce nowego „stylu międzynarodowego“, który ma globalny i uniwersalny charakter, mogący funkcjonować w każdej lokalizacji. W jednym z wywiadów Mucha stwierdził, że jego twórczość jest najbliżej związana z modernizmem, ale nie pragnie, aby klasyfikowano go jako „kogoś, kto wyrasta z tej szkoły“.

Dla mnie najważniejsze jest w nim [modernizmie] powietrze – przestrzeń, której nie usiłujemy zatrzymać za wszelką cenę, która nie jest zdominowana przez detal. Budynki mają swój związek z otoczeniem. To wszystko przy prostych formach. Ale nie chciałbym kwalifikować tej architektury jako czysto modernistycznej.

Mucha podkreślał również, że w każdej ze swoich realizacji stara się odkrywać nowe, autorskie i kreatywne elementy, które wpływają na odbiór i percepcję jego dzieł. Uznawał twórczość Franka Lloyda Wrighta oraz Miesa van der Rohe’a za nieustanny autorytet architektoniczny. Cenił także architekturę Normana Fostera oraz biura Herzog & de Meuron.

Życie prywatne

Włodzimierz Mucha prowadził życie pełne zaangażowania i pasji. Był żonaty z Julittą Tarnowską, z którą doczekał się córki, Anity.

Po śmierci został pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie, co stanowi świadectwo jego związków z miastem oraz jego rodziną.

Lista projektów

Od 1991 roku w ścisłej współpracy z Andrzejem Bulandą, Włodzimierz Mucha prowadzi biuro architektoniczne, które swoim zakresem działalności obejmuje głównie uczestnictwo w architektonicznych konkursach. W trakcie pierwszych dwóch dekad istnienia, pracownia ta brała udział w około 100 różnorodnych konkursach twórczych.

Do kluczowych projektów, które zrealizowano w tym czasie, zalicza się:

Nagrody i wyróżnienia

Włodzimierz Mucha zdobył szereg uznawanych nagród i wyróżnień za swoje osiągnięcia w dziedzinie architektury. Poniżej przedstawiamy listę najważniejszych z nich:

  • Główna nagroda i tytuł Najlepszego budynku użyteczności publicznej w latach 1989–1999 dla siedziby BRE Bank S.A. Oddział w Bydgoszczy, w ramach plebiscytu Obiekt X-lecia – Życie w Architekturze,
  • Tytuł „Najlepszej realizacji w Polsce po 1989” przyznany dla tego samego projektu w Bydgoszczy,
  • Nominacja do nagrody Mies van der Rohe w 2001 roku za projekt siedziby BRE Bank S.A. Oddział w Bydgoszczy,
  • Państwowa nagroda I stopnia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa oraz Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w 2000 roku za wybitne osiągnięcia w architekturze i budownictwie,
  • Nagroda Roku SARP w 2000 roku za projekt siedziby BRE Bank S.A. Oddział w Bydgoszczy,
  • Tytuł Ikony Polskiej Architektury dla projektu siedziby BRE Bank S.A. Oddział w Bydgoszczy,
  • Nominacja do Ikony Polskiej Architektury w 2006 roku za projekt Starej Papierni w Konstancinie-Jeziornie,
  • Nagroda Roku SARP oraz równorzędna nagroda w kategorii budynków użyteczności publicznej w 2002 roku za projekt Starej Papierni w Konstancinie-Jeziornie,
  • Europejska Nagroda Dziedzictwa Europa Nostra w 2003 roku za projekt Starej Papierni w Konstancinie-Jeziornie,
  • DIFA Award w 2004 roku za projekt siedziby BRE Bank S.A. Oddział w Bydgoszczy,
  • Wyróżnienia w konkursie o Nagrodę Roku SARP w 2007 roku za projekt Villi Daglezja w Warszawie,
  • Państwowa nagroda I stopnia Ministra Infrastruktury w 2008 roku za rozbudowę i modernizację Zespołu Szkół nr 2 w Konstancinie-Jeziornie,
  • Nagroda mieszkańców w konkursie o Nagrodę Architektoniczną Prezydenta m.st. Warszawy w 2015 roku za rozbudowę Biblioteki Publicznej M. St. Warszawy.

Oprócz powyższych nagród, Włodzimierz Mucha otrzymał także wyróżnienia za całokształt swojej działalności:

  • Honorowa Nagroda SARP 2015 roku za wybitną twórczość oraz wkład w rozwój architektury w Polsce,
  • Polski Herkules 2016 za wpływ na rozwój krajowego budownictwa.

Przypisy

  1. Pogrzeb architekta Włodzimierza Muchy [online], Oddział Warszawski SARP, 29.10.2019 r. [dostęp 30.07.2023 r.]
  2. Zmarł Architekt Włodzimierz Mucha | SARP Warszawa [online] [dostęp 14.10.2019 r.]
  3. Włodzimierz Mucha (27.01.1956 - 13.10.2019)
  4. Wystawa Bulanda & Mucha Architekci – w Galerii Gdyńskiego Centrum Filmowego. weekendarchitektury.pl. [dostęp 10.03.2017 r.]
  5. Spacer po mieście z twórcami ikony Bydgoszczy. Co teraz mówią?. bydgoszcz.wyborcza.pl. [dostęp 21.04.2017 r.]
  6. Siedziba BRE Banku, proj. Andrzej Bulanda, Włodzimierz Mucha, 1995–1996. bryla.pl. [dostęp 13.05.2017 r.]
  7. Głosujmy na budynek BRE Banku w Bydgoszczy!. poznan.twoje-miasto.pl. [dostęp 13.05.2017 r.]
  8. Polska. Ikony Architektury. studioatrium.pl. [dostęp 13.05.2017 r.]
  9. Projekty architektoniczne Andrzeja Bulanda i Włodzimierza Muchy. um.warszawa.pl. [dostęp 13.05.2017 r.]
  10. Andrzej Bulanda i Włodzimierz Mucha laureatami Honorowej Nagrody SARP 2015. sztuka-architektury.pl. [dostęp 08.05.2017 r.]
  11. Wystawa: BiM Architekci. bs.katowice.pl. [dostęp 27.03.2017 r.]
  12. Obudzić w człowieku poetę. magazyn.o.pl. [dostęp 27.03.2017 r.]
  13. Awangardowi architekci świętują 25-lecie. propertydesign.pl. [dostęp 04.02.2016 r.]
  14. Pawilon Polski na EXPO 2015 w Mediolanie [WYNIKI KONKURSU]. bryla.pl. [dostęp 26.02.2016 r.]
  15. CEFEKT ODBICIA. BULANDA & MUCHA NA CHMIELNEJ. archsarp.pl. [dostęp 16.03.2017 r.]
  16. DużeA_arch. Andrzej Bulanda i arch. Włodzimierz Mucha. wroclaw.sarp.org.pl. [dostęp 25.03.2017 r.]
  17. Rewitalizacja zespołu Starej Papierni. bimarch.pl. [dostęp 13.05.2017 r.]
  18. Budynek mieszkalno-usługowy ul. Piękna. bimarch.pl. [dostęp 20.05.2017 r.]
  19. Chmielna 25. Biurowiec zachwyca elewacją. Jak wam się podoba?. warszawa.naszemiasto.pl. [dostęp 23.02.2017 r.]
  20. Na granicy sprzeczności. sztuka-architektury.pl. [dostęp 25.02.2017 r.]
  21. 3. Rezydencja Piękna Nova – proj. Bulanda i Mucha Architekci. bryla.pl. [dostęp 05.03.2017 r.]
  22. Kolejny biurowiec zostanie wybudowany przy ulicy Chmielnej. warszawa.naszemiasto.pl. [dostęp 17.03.2017 r.]
  23. Historia. palaczdunowo.pl. [dostęp 25.03.2017 r.]
  24. Między architekturą a technologią. architekturabetonowa.pl. [dostęp 25.03.2017 r.]
  25. Zawód architekt: Włodzimierz Mucha. architekturabetonowa.pl. [dostęp 25.03.2017 r.]

Pozostali ludzie w kategorii "Inżynieria i technologie":

Janusz Piechocki | Erich Mendelsohn

Oceń: Włodzimierz Mucha

Średnia ocena:4.54 Liczba ocen:8