Hugo Haase

---

Życiorys

Hugo Haase przyszedł na świat w oszczeżonej rodzinie żydowskiego szewca z Olsztyna, będąc najstarszym z rodzeństwa. Jego dziadek osiedlił się w Olsztynie, przybywając z Rosji, a ojciec w latach osiemdziesiątych XIX stulecia zmienił swoją profesję, porzucając warsztat szewski na rzecz handlu lnem oraz zakładając sklep tekstylny w Ornecie, mieszczącym się w kamienicy przy rynku. Rodzina Haase była pobożnymi, praktykującymi Żydami.

Już w wieku 12 lat Hugo podjął naukę w gimnazjum w Kętrzynie, gdzie uzyskał doskonałe wyniki, kończąc je w 1882 roku jako prymus. Następnie kontynuował edukację na wydziale prawa Uniwersytetu Królewieckiego. Będąc studentem, zaangażował się w działalność polityczną, prowadząc dział porad prawnych dla miejscowej komórki SPD. Po śmierci ówczesnego lidera partii, Godausa, Haase przejął jego obowiązki, a dzięki jego zaangażowaniu SPD zdobyła mandat w radzie miejskiej. W tamtym okresie prowadził także kancelarię adwokacką, zyskując szerokie grono zadowolonych klientów.

Jako adwokat podejmował działania na rzecz osób biednych w Prusach Wschodnich, skutecznie broniąc ich interesów przed sądem. W 1897 roku z ramienia SPD zdobył miejsce w Reichstagu, szybko awansując do rangi jednego z kluczowych przywódców tej partii. W latach 1911-1916 pełnił rolę współprzewodniczącego zarządu centralnego, a także przewodniczącego frakcji parlamentarnej SPD.

Haase miał również duży wpływ na europejski ruch pacyfistyczny, jeszcze przed wybuchem I wojny światowej. Nawiązał współpracę z Jeanem Jaurèsem, wpływowym działaczem socjalistycznym we Francji; razem zorganizowali międzynarodową konferencję pokojową w Brukseli. Dwa dni po jej zakończeniu, Jaurès padł ofiarą zamachu dokonanego przez francuskiego szowinistę. Mimo tego tragicznego wydarzenia, Haase nie zrezygnował z działalności antywojennej. W swoich wystąpieniach nawoływał: „Skończmy z wzajemnym zabijaniem i podajmy sobie ręce,” co stało się kluczowym hasłem ruchu „Niepodległość,” który powstał pod jego przewodnictwem.

W kontekście tworzenia Republiki Weimarskiej, Hugo Haase odegrał znaczącą rolę, a jego przemówienia miały wpływ na łagodzenie obaw związanych z rewolucją z 9 listopada 1918 roku. Był sceptyczny wobec radykalnych zmian, preferując podejście, które łączyło myśli Kanta z myślą Marksa. Takie poglądy przyniosły mu liczne antagonizmy, zarówno ze strony lewicowego, jak i prawicowego skrzydła SPD.

W dniu 8 października 1919 roku, napotkał tragiczny los, gdy został postrzelony przez garbarza Vossa. Niestety, jego rana okazała się śmiertelna, a Haase zmarł 7 listopada 1919 roku w berlińskim szpitalu imienia św. Jadwigi. Jego pogrzeb na cmentarzu we Friedrichsfelde przyciągnął tłumy, gromadząc ponad 10 tysięcy uczestników, wśród których znajdowało się wiele osób z Prus Wschodnich, oddających mu hołd.

---

Oceń: Hugo Haase

---