Pałac Archiprezbitera w Olsztynie

---

Położenie

Pałac Archiprezbitera usytuowany jest w malowniczym Olsztynie, który to znajduje się w województwie warmińsko-mazurskim. Wznosi się on w ramach Starego Miasta, w jego wschodniej strefie, przy ulicy Stanisława Staszica 5. W bliskim sąsiedztwie biegnie rzeka Łyna, a także znajduje się jedna z kluczowych dróg komunikacyjnych tego rejonu – ulica Seweryna Pieniężnego.

Historia

Pałac Archiprezbitera w Olsztynie to budowla o bogatej historii, wzniesiona w okresie 1771–1772. Za jej projekt odpowiedzialny był prawdopodobnie architekt Munter z Kalnika. Jest to późnobarokowy gmach, znany z licznych zdobień, który był również uzupełnieniem dla kościoła św. Jakuba, powstałego w XIV wieku, znajdującego się w bliskim sąsiedztwie.

Na początku swojej historii budynek pełnił rolę rezydencji dla olsztyńskiego archiprezbitera, co podkreśla jego znaczenie w lokalnej społeczności. W 1907 roku nastąpiła istotna przebudowa pałacu, kiedy to zmieniono jego funkcję na pałac biskupi. Wówczas nadano mu charakterystyczny styl secesyjny, zgodny z ówczesnymi trendami panującymi w Królestwie Prus, co wprowadziło do architektury budowli bogate ozdoby.

Obecnie pałac jest siedzibą arcybiskupa seniora Archidiecezji warmińskiej i trzeba podkreślić, że jest on utrzymany w doskonałym stanie, co pozwala na dalsze jego użytkowanie i pełnienie ważnej roli w życiu regionu.

Architektura

Pałac Archiprezbitera w Olsztynie, zdominowany przez eklektyzm architektoniczny, prezentuje piękne połączenie różnych stylów. Zlokalizowany z frontem w kierunku ulicy, kompleks stanowi ważny element zabudowy kościoła św. Jakuba.

Obiekt został zaprojektowany na bazie prostokątnego rzutu, co zwiastuje jego harmonijną strukturę. Wnętrze pałacu wzbogacone jest elementami późnobarokowymi z XVIII wieku, które płynnie łączą się z secesyjnymi dekoracjami pochodzącymi z renowacji przeprowadzonej w XX wieku.

Jest to dwukondygnacyjny budynek o średniej wielkości, z wyraźnie zaznaczoną trzecia kondygnacją na osi centralnej. Nad całością dominują dachy dwuspadowe, które nadają całości klasyczny charakter. Centralna część siedmioosiowej elewacji frontowej akcentowana jest ryzalitem, w którym umiejscowiono główne wejście.

W centralnym miejscu znajduje się ozdobny kartusz herbowy, dodający prestiżu całej budowli. Ponadto, trójkątny szczyt ryzalitu uwieńczony jest dekoracyjną wstawką sztukatorską, a pod oknami znajdują się przyciągające wzrok fryz z motywem roślinnym, co dopełnia całości wrażenia artystycznego.

Okna w obu kondygnacjach mają prostokątny kształt, wzbogacone są o eleganckie opaski z uszakami, a gzyms kordonowy oddzielający kondygnacje dodaje wyrafinowania całej architekturze budynku.

Zabytek

Pałac Archiprezbitera w Olsztynie to obiekt o niezwykłej wartości historycznej i artystycznej. W związku z tym został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych. Znajduje się w Krajowym Ośrodku Badań i Dokumentacji Zabytków, co podkreśla jego znaczenie w polskim dziedzictwie kulturowym.

W rejestrze ten pałac figuruje pod nazwą pałac biskupi, zlokalizowany przy ulicy Staszica 5. Jest to wpis z dnia 14 września 1988 roku, z numerem rejestru 1703. Obiekt, wybudowany w 1907 roku, stanowi ważny element architektury Olsztyna.

---

Oceń: Pałac Archiprezbitera w Olsztynie

---