Elżbieta Jabłońska

---

Edukacja

Elżbieta Jabłońska ukończyła studia na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu w 1995 roku, gdzie obroniła dyplom z zakresu grafiki warsztatowej w pracowni prof. Lecha Kiljańskiego. Po zakończeniu nauki, od 1996 roku, zaczęła pracować jako asystentka w Zakładzie Rysunku UMK w Toruniu. W chwili obecnej, jej osiągnięcia pozwoliły jej na uzyskanie tytułu profesora.

Twórczość

Elżbieta Jabłońska to artystka i animatorka kultury związana z bydgoskim klubem Mózg oraz współpracująca z toruńską Galerią Rusz. Jej twórczość koncentruje się głównie na instalacjach i performansach, które stanowią ironiczny komentarz do sytuacji oraz statusu kobiet w Polsce. Jabłońska niejednokrotnie odnosi się do problematyki wykluczenia społecznego, wykorzystując humor i dystans, aby ukazać to, co często bywa ignorowane lub marginalizowane w społeczeństwie.

Jednym z najbardziej rozpoznawalnych jej dzieł jest autoportret artystki w kuchni, przebraną w kostium Supermana, przyjmującą pozycję Maryi z dzieciątkiem, w towarzystwie jej syna Antka. Praca, znana jako „Gry domowe”, została zaprezentowana w 2002 roku na 400 billboardach w największych miastach Polski. Plakat ten obrazuje dwie sprzeczności: ironię i paradoks dotyczące miejsca kobiet w sferze prywatnej oraz celebrację tego, co społeczeństwo dzieli na wartości drastycznie różne.

Artystka zwraca uwagę na mitologizację kobiecych cnót i trudności, jakie towarzyszą ich spełnieniu w rzeczywistości. Jako „Superman” kobieta staje się bohaterką codzienności, łącząc cechy, które społeczeństwo ocenia w sposób zróżnicowany. Równolegle z plakatem powstał projekt „Supermatka” (2002) – zestaw autoportretów przedstawiających artystkę w kostiumach ulubionych superbohaterów Antka. Prace te prezentowane były w formie instalacji w przestrzeni dostosowanej do interakcji z dziećmi.

Innym znaczącym dziełem Jabłońskiej jest performance „Przez żołądek do serca”, który polega na gotowaniu dla zgromadzonej publiczności. Premierowe wykonanie miało miejsce w 1999 roku w łódzkim klubie Forum Fabrikum i od tego czasu było wielokrotnie powtarzane, z różnymi modyfikacjami. Dla artystki ważne jest spotkanie i wspólne spędzanie czasu, a nie jedynie produkcja artystycznych obiektów.

Warto także wspomnieć o jej wielu interesujących projektach, takich jak spotkania z osobami bezdomnymi, które wspólnie z artystką tworzyły kwiaty z papieru, przypominające o „Święcie Kobiet” w Krakowie w 2004 roku. Innym przykładem była organizacja oprowadzania po Muzeum Narodowym dla samotnych matek oraz ich dzieci. Mieszka i pracuje w Bydgoszczy.

Nagrody

• 2001 – stypendium Ministra Kultury na rok 2002,
• 2002 – nominacja do nagrody Paszporty Polityki za rok 2002,
• 2003 – nagroda Spojrzenia 2003 Fundacji Kultury Deutsche Bank,
• 2002 – tytuł Artysty Roku w plebiscycie czytelników bydgoskiego dodatku „Gazety Wyborczej”,
• 2002 – uznana za jedną z najbardziej obiecujących indywidualności młodego pokolenia artystów polskich przez tygodnik „Newsweek Polska”,
• 2022 – Nagroda im. Katarzyny Kobro.

Wybrane wystawy

• 2007: Homage to Domestic Familiarity, Anya Tish Gallery, Houston, USA; Transphotographiques, Tripostal, Lille, Francja; Photo Biennial, Dunaújváros, Węgry; Global Feminisms, Brooklyn Museum, Nowy Jork, USA; Zatrute źródło – polska sztuka współczesna w pejzażu poromantycznym, organizator: Muzeum Narodowe w Szczecinie, galeria Arsenals, Muzeum Narodowe, Ryga, Łotwa; Kobieta o kobiecie, Galeria Bielska BWA, Bielsko-Biała; Słodka sztuka, CSW Łaźnia, Gdańsk; Początek c.d. – Kolekcja Zachęty, Muzeum Warmii i Mazur, Olsztyn; G K Collection 1 – Wystawa z kolekcji Grażyny Kulczyk, Stary Browar, Poznań; Kuchnie zmysłów, Muzeum Sztuki, Łódź; Ego sum, BWA, Bydgoszcz; Przypadkowa przyjemność, wyst. ind. Galeria Mosart, Gorzów Wielkopolski; Mechaniczna Pomarańcza, Galeria Sektor I, Katowice; Przypadkowa Przyjemność, wyst. ind. Galeria Arsenał, Białystok; Spotkanie, wyst. ind. Noc Muzeów, Śmiełów,
• 2006 83 kelnerów i pomocnik, wyst. ind. Galeria Atlas Sztuki, Łódź; Spotkanie, proj. ind. w ramach Przewodnika, MN Kraków; Przypadkowa przyjemność, wyst. ind. Instytut Polski w Rzymie; Zamieszkanie, Motorenhale, Drezno; Uwolnić emocje. Mity. Symbole. Systemy, NCK Gdańsk; Polyphony of Images. The De Lamar Mansion Centennial Salon of Arts & Ideas, NY USA,
• 2005 Spółdzielnia, Nałęczów; Strażnicy doków, IS Wyspa, Gdańsk; Continental Breakfast, Memory (W)Hole, Ljubljana Castle; Biennale w Pradze; Madonna, Kunsthaus, Drezno; Dzień Matki, Galeria XXI, Warszawa,
• 2004 Palimpsest Muzeum, Muzeum Poznańskiego, Łódź; Dialog Loci, Kostrzyń; Święto Kobiet, Kraków; Pod flagą biało-czerwoną, Estonian Art Museum, Tallin,
• 2003 HELP YOURSELF, wyst. ind. BGSW, Słupsk; Architectures of Gender, Sculpture Center, NY USA; Łódź; Bialy Mazur, NBK, Berlin,
• 2002 Przez żołądek do serca VI; wyst. ind. Galeria Arsenał, Białystok; Gry domowe, wyst. ind. Kronika, Bytom; Supermatka, wyst. ind. Zachęta, Warszawa,
• 2001 Kobieta o Kobiecie, Galeria Bielska BWA, Bielsko-Biała; Maskarady, Inner Spaces, Poznań; Przenoszenie przedmiotów sztuki, wyst. ind. Galeria ON, Poznań; Substancja odżywcza, wyst. ind. BWA Zielona Góra,
• 2000 O czym marzą trzydziestolatki, wyst. ind. Mózg, Bydgoszcz; Leżenie, Galeria Róż, Toruń,
• 1999 Przez żołądek do serca, perf. Forum Fabrikum, Łódź;
• 1998 Matka Polka prezentuje nr 1, Historie domowe obrazki z cyklu Kiedy Antek śpi, wyst. ind. Mózg, Bydgoszcz.

---

Oceń: Elżbieta Jabłońska

---