Gutkowo (Olsztyn)

---

Historia osiedla

Nazwa Gutkowo ma swoje korzenie w imieniu pruskiego osadnika o nazwisku Godeken. Dzięki temu, miejsce to można określić jako osadę rdzennej ludności pruskiej, której początki sięgają roku 1352. W latach 1375–1400 na terenie Gutkowa zbudowano kościół filialny, który był częścią parafii świętego Jakuba w Olsztynie.

W roku 1656 wieś pojawiła się pod nazwą Getkowo, a wówczas istniały tam dwie karczmy, świadczące o lokalnej gospodarce. Znaczne wydarzenia miały miejsce w 1871 roku, kiedy to ustanowiono samodzielną parafię, co zaowocowało rozpoczęciem pochówków na miejscowym cmentarzu. W kolejnych latach, w 1884, uruchomiono przystanek kolejowy, co miało istotny wpływ na komunikację w regionie.

W okresie międzywojennym Gutkowo zaczęło pełnić funkcje rekreacyjne dla mieszkańców Olsztyna, gdzie kursowały statki wycieczkowe. Rozwój zabudowy wsi miał miejsce w latach trzydziestych, głównie wzdłuż szosy prowadzącej w stronę Olsztyna.

W 1987 roku część obszaru Gutkowa, obejmująca 291,73 ha, została włączona do granic miasta Olsztyn, przybierając formę nowej dzielnicy, która dynamicznie rozwijała się w kierunku południowym od ul. Bałtyckiej, tworząc osiedla domków jednorodzinnych.

W latach 1954–1965 wieś była siedzibą władz gromady Gutkowo, a po jej zniesieniu została włączona do gromady Jonkowo. Historia tego miejsca jest więc bogata, a jego znaczenie lokalne wielokrotnie ewoluowało przez wieki.

Zabytki

W Gutkowie, dzielnicy Olsztyna, znajduje się wiele interesujących i historycznych obiektów. Oto niektóre z nich:

• kościół parafialny pod wezwaniem św. Wawrzyńca, który pochodzi z XIV wieku,
• kapliczka przydrożna, która powstała po roku 1850, zlokalizowana przy ul. Bałtyckiej,
• kapliczka przydrożna, zbudowana w roku 1903, znajdująca się przy ul. Bałtyckiej 170,
• kapliczka przydrożna z 1903 roku, umieszczona pod adresem ul. Żurawia 7.

Każdy z tych obiektów ma swoją unikalną historię oraz znaczenie dla lokalnej społeczności. Zachęcam do ich odwiedzenia i odkrywania tego, co Gutkowo ma do zaoferowania.

Granice osiedla

Granice osiedla Gutkowo w Olsztynie są wyznaczone w sposób precyzyjny, co pozwala zrozumieć jego położenie w kontekście całego miasta. Zacznijmy od północy: granica osiedla wyznaczana jest poprzez granicę administracyjną miasta Olsztyna.

Przechodząc dalej na wschodnia stronę, granica zaczyna się na granicach miasta Olsztyna, a następnie kieruje się w stronę południową wzdłuż jeziora Redykajny. Od wschodniego brzegu tego jeziora granica kontynuuje w kierunku obrębu ewidencyjnego nr 154, wokół którego następuje pewne załamanie w kierunku południowo-wschodnim. Granica prowadzi dalej do ul. Bałtyckiej, przecinając ją na zachód od ul. Krańcowej. Mijając ulice, podąża południowym skrajem ul. Bałtyckiej aż do jeziora Ukiel oraz graniczy z zachodnią stroną osiedli takich jak Likusy oraz wspomniany wyżej Redykajny.

Ponadto, granica biegnie południowo-zachodnim brzegiem jeziora Ukiel, gdzie spotyka się z obrębami ewidencyjnymi 145 i 45. W tym miejscu granica załamuje się w kierunku południowym, kontynuując w stronę granic miasta Olsztyna oraz zachodnich granic osiedla Dajtki.

Przemieszczając się na południe oraz zachód, granice osiedla Gutkowo ponownie pokrywają się z granicą administracyjną miasta Olsztyna, tworząc tak kompleksowy, jak i logiczny układ terytorialny. Poznanie tych granic jest istotne dla zrozumienia sąsiedztwa tego regionu.

Ważniejsze obiekty

W Gutkowie, dzielnicy Olsztyna, znajduje się wiele istotnych obiektów, które przyciągają uwagę zarówno mieszkańców, jak i turystów. Oto lista najważniejszych z nich:

• Stacja kolejowa Gutkowo,
• Remiza Ochotniczej Straży Pożarnej,
• Kościół pw. św. Wawrzyńca,
• Szkoła Podstawowa nr 19 im. Mikołaja Kopernika,
• PKN Orlen Baza Magazynowa nr 61,
• Ośrodek Szkolenia Komendy Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej,
• Orlik,
• Stacja Benzynowa BP,
• Hotel Manor,
• Camping Ukiel,
• Cmentarz Parafialny.

Komunikacja

W sercu Gutkowa, główną arterią komunikacyjną jest ul. Bałtycka, która stanowi część drogi wojewódzkiej nr 527. Dzięki niej mieszkańcy mają doskonały dostęp do centrum Olsztyna. Z Gutkowa można również łatwo dotrzeć do Łupstychu korzystając z ul. Żurawiej. Wiele małych uliczek, które tworzą system wewnętrznych dróg, swoich nazw doczekały się od ternowych gatunków ptaków, takich jak ulica Bociania, Pawia oraz Kanarkowa.

Ulica Poranna jest zlokalizowana w południowej części osiedla i jest znana jako miejsce zamieszkania geodetów, często nazywana jest przez mieszkańców ulicą „Geodetów”. To jedna z najdłuższych ulic Gutkowa, gdzie z północnej strony znajdują się bloki, a z południowej domy jednorodzinne.

Gutkowo obsługiwane jest również przez komunikację miejską. Na terenie osiedla znajdują się dwie pętle autobusowe, gdzie przebiegają trasy trzech linii dziennych i jednej nocnej: 106, 107, 111 oraz N02. Oprócz tego, kursują tu także busy „U Grzesia” – 345 i 346, kończące swoje trasy w Warkałach i Morągu. W Łupstychu zlokalizowana jest pętla, na której część kursów kończy linia numer 107. Warto dodać, że pierwszy autobus MPK obsługujący Gutkowo pojawił się w 1975 roku. Był to pojazd linii numer 11, który kursował na plac Roosevelta, a obecnie dojeżdża do osiedla Nagórki.

Na terenie dzielnicy znajduje się również Dworzec Gutkowo PKP, usytuowany blisko ul. Bałtyckiej, na ul. Sokolej. Tor kolejowy biegnący przez ten dworzec łączy Olsztyn z zachodnią oraz północną częścią Polski. Niestety budynek dworca jest obecnie wyłączony z użytkowania.

Historia Ochotniczej Straży Pożarnej

W dniu 1 marca 1947 roku, w niewielkiej wsi Gutkowo, powstała miejscowa Ochotnicza Straż Pożarna. Remiza, w której stacjonują strażacy, znajduje się w samym sercu Gutkowa, a obecnie jej adres to ul. Bałtycka. Od momentu swojego powstania jednostka ta posiada cenną kronikę, której prowadzenie rozpoczęto w 1974 roku. Niestety, szczegółowe informacje dotyczące aktywności ochotników w latach 1946–1973 mamy jedynie w postaci przekazywanych z pokolenia na pokolenie opowieści.

W późniejszych latach działalności jednostka zdobyła liczne nagrody oraz wyróżnienia, co jest widoczne w postaci dyplomów i pucharów dekorujących wnętrza remizy. Jednakże, kluczowym elementem działania OSP zawsze były akcje gaśnicze. W 1975 roku druhowie na własną rękę przyczynili się do budowy Ośrodka Szkolenia Komendy Wojewódzkiej w Gutkowie, pracując w czynie społecznym. Remiza pełniła nie tylko funkcję siedziby strażaków, lecz również lokalnego ośrodka kultury, organizując akademie z okazji Dnia Strażaka, różnorodne bale oraz spotkania towarzyskie, które na stałe wpisały się w społeczność.

W miarę upływu lat jednostka wzbogacała się w nowoczesny sprzęt pożarniczy, zmieniając floty samochodów i pozyskując coraz więcej młodych ochotników. W 1987 roku, OSP obchodziła 40-lecie swojego istnienia oraz otrzymała nowy wóz bojowy typu GBA 2,5/16, który był przekazany z Ośrodka Szkolenia i służy do dziś.

Rok 1994 był ważny dla jednostki, gdyż zdobyła I miejsce w Wojewódzkich Zawodach Sportowo-Pożarniczych, co pozwoliło na uzyskanie nowoczesnej motopompy pływającej. W tym samym roku OSP Gutkowo została formalnie zarejestrowana jako stowarzyszenie przez Sąd. Kolejny sukces sportowy przyniosły zawody w Reszlu, gdzie jednostka zajęła II miejsce, zdobywając piłę do betonu oraz piłę do drewna marki STIHL jako nagrody.

Podczas obchodów 50-lecia działalności straży, odbyły się jubileuszowe zawody sportowo-pożarnicze oraz uroczysta akademia z udziałem przedstawicieli władz lokalnych i samorządowych. W trakcie tego wydarzenia wręczono liczne nagrody, wyróżnienia oraz odznaczenia, a powodem do świętowania były również jubileusze 30-lecia służby członków zarządu – Kazimierza Kochańskiego, Jana Kokiernak oraz Reinholda Foksa, którzy otrzymali podziękowania i nagrody z rąk Prezydenta m. Olsztyna, Czesława Jerzego Małkowskiego.

W roku 2000 na wyposażenie jednostki trafiły przenośne radiotelefony, które stały się niezbędnym narzędziem w pracy strażaków. Druhowie często angażowali się w organizację lokalnych świąt kościelnych, festynów rodzinnych oraz imprez sportowych, wzbogacając życie społeczności Olsztyna. Dziś jednostka dysponuje nowoczesnym sprzętem ratowniczym, wykorzystywanym w różnych zawodach i pokazach. W skład tego sprzętu wchodzi m.in. zestaw ratownictwa medycznego psp r1 oraz aparaty nadciśnieniowe firmy AUER. W nadchodzących latach planowane jest wymienienie wysłużonego, ponad trzydziestoletniego samochodu oraz zakup nowych narzędzi hydraulicznych.

We wrześniu 2007 roku jednostka z dumą obchodziła 60-lecie istnienia. Natomiast 26 listopada 2013 roku, OSP Gutkowo zostało włączone do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego. Obecnie jednostka dysponuje trzema samochodami ratowniczo-gaśniczymi oraz łodzią, co świadczy o jej dynamicznym rozwoju oraz zaangażowaniu w ratowanie życia i mienia mieszkańców regionu.

---

Oceń: Gutkowo (Olsztyn)

---